धरान । इलाम र पाँचथरका जलविद्युत् आयोजनाको उत्पादन आधाभन्दा धेरै घटेको छ । हिउँद याममा खोलामा पानीको मात्रा कम भएपछि विद्युत् उत्पादन घटेको हो ।
इलामको गोदकस्थित विद्युत् सब–स्टेसनमा अहिले इलामका १० जलविद्युत् आयोजनाबाट ३७ मेगावाट उत्पादन भइरहेको छ । आयोजनाहरूको कुल क्षमता ९७ मेगावाट रहेपनि विद्युत् उत्पादन आधाभन्दा थोरै भइरहेको छ । २५.८ मेगावाट क्षमताको पञ्चकन्या जलविद्युत् आयोजनाबाट ५ मेगावाट उत्पादन हुँदैछ । २९ मेगावाटको सानिमा माईबाट ७.८, १२ मेगावाटको सगरमाथाबाट २.९, ९.५ मेगावाटको माइबेनीबाट २.१ ÷ ६.२ मेगावाटको तल्लो जोगमाईबाट १.१ मेगावाट, ७.६ मेगावाटको जोगमाईबाट १.२ ÷६.२ मेगावाटको पुवाखोलाबाट २.४ मेगावाट उत्पादन भइरहेको सब–स्टेसनका इलेक्ट्रिकल फम्र्यान महेशकुमार शाह बताउँछन । पाँचथरको फिदिमबाट पनि १÷२ मेगावाट विद्युत् गोदकस्थित सब–स्टेसनमा आउने गरेको छ । पाँचथरका आयोजनाको उत्पादन भने यहाँबाहेक अरू स्टेसनमा पनि जान्छ ।
गतवर्षको यही समयको तुलनामा अहिले विद्युत् उत्पादन बढेको शाहको भनाई छ । उहाँका अनुसार ‘पोहोर यतिबेला १६÷१७ मेगावाट उत्पादन थियो,’ ‘यसबीचमा अरू जलविद्युत् आयोजनाको उत्पादन पनि यहाँ जोडियो । तर, त्यसलाई घटाउँदा पनि पोहोरको तुलनामा अहिले उत्पादन बढेकै देखिन्छ ।’ गतवर्षभन्दा यो वर्ष खोलामा पानीको मात्र बढी भएकाले उत्पादन पोहोरको तुलनामा थपिएको हो । इलामकै दोलखा जलविद्युत् आयोजनाको विद्युत् उत्पादन तिल्केनी सब–स्टेसनमा जोडिएको छ । १ मेगावाटको दोलखा क्यासकेडको उत्पादन भने गत कात्तिकको बाढी–पहिरोले बन्द छ । जोशी र पुवाखोला–१ जलविद्युत् आयोजनाको उत्पादन चाहिँ तिल्केनीमा जोडिएको छ । बर्खायाममा आयोजनाहरूले क्षमताभन्दा बढी पनि उत्पादन गर्छन् । हिउँदमा भने उत्पादन कम हुन्छ । आयोजनाहरूले नेपाल विद्युत् प्राधिकरणलाई मासिक रूपमा उत्पादन गर्नसक्ने विद्युतको समेत सम्झौता गरेका हुन्छन् । गोदकमा संकलन भएको विद्युत् राष्ट्रिय प्रसारण लाइनमा जोडिन्छ । यहाँबाट दानाबारी र नयाँबजारस्थित स्थानीय फिडर तथा तिल्केनी सब–स्टेसनमा पनि विद्युत् पठाइने गरेको छ ।